ABD’nin yeni Suriye planı

BUGÃœNLERDE Amerikan yönetimi içinde öylesine güç savaşı ve ayak oyunları var ki, Suriye için alınan hiçbir kararı bu Washington manevralarından ayrı tutmak mümkün deÄŸil. Yönetimin tüm birimlerinin karşı olmasına raÄŸmen Suriye’den askerlerin çekilmesi durumunda yerine konulacak yeni planı da bu ayak oyunlarının bir sonucu olarak görmeliyiz.

Beyaz Saray’da yeni görevine baÅŸlayan Ulusal Güvenlik Danışmanı JohnBolton, her dış politika sorununun diplomasi yerine güçlü silahlı müdahaleyle çözülmesi görüşünde olmasına raÄŸmen iÅŸine baÅŸladığı ilk gün yaÅŸanan “Suriye’ye saldırı nasıl olmalı?” tartışmasında kendini geri çekti, asıl görüşünü söylemedi. Bolton aslında planlanan saldırıda, Suriye’nin askeri özellikle de hava savunma gücüne ağır kayıplar verdirilmesini istiyordu.

Ancak yönetim içindeki güç dengelerini henüz deÄŸerlendirme aÅŸamasında olduÄŸundan sustu ve Savunma Bakanı Mattis’in konuÅŸmaları yönlendirmesini izledi. Sonunda bildiÄŸiniz gibi Mattis’in kısıtlı saldırı planı kabul edildi ve Suriye böyle vuruldu. (Bolton’un yeni görevi global açıdan çok ciddi tehlikeler içeriyor. Bu yüzden onun mesleki geçmiÅŸini ve dünyaya yaklaşımını iyi anlayalım diye yakında yayınlamak üzere bir kısa profil çalışması yapıyorum.)

BOLTON’UN GÜÇ GÖSTERÄ°SÄ°

Bolton göreve baÅŸlar baÅŸlamaz yönetimin her birimi karşı olsa da BaÅŸkan Trump’ın ABD askerini Suriye’den çekmek istediÄŸini gördü. Yönetim içindeki tartışmaları yakından izleyen kaynağıma göre Bolton bu aÅŸamada Trump’ın isteÄŸi doÄŸrultusunda yeni bir plan geliÅŸtirmeye karar verdi.

Bu öyle bir plan olmalıydı ki hem birimlerin çekilme sonunda olacaklar konusundaki korkularını azaltsın, hem Trump’ı tatmin etsin, hem de Suriye’nin vurulması öncesinde kendisinin Mattis karşısında güçsüzmüş gibi gösteren konumunu düzeltsin.

Sonunda Bolton’un imzası bulunan yeni Suriye planı ortaya çıktı. Bolton, bu planı Trump’ın daha önceki konuÅŸmalarında iÅŸaret ettiÄŸi yönde yaptı.

ARAP BİRLİĞİ

Plana göre 4-6 ay içinde Suriye’nin kuzeyinde bulunan 2 bin Amerikan askeri çekildiÄŸi takdirde yerine Mısır, Suudi Arabistan, Katar ve BirleÅŸik Arap Emirlikleri’nin (BAE) yapacağı askeri katkıyla oluÅŸturulacak bir Arap birliÄŸi konulacaktı. Ayrıca bu ülkelerden operasyonları finanse etmeleri için para da vermeleri istendi.

Eğer hayata geçirilebilirse bu Arap birliğinin;

1- Bölgede YPG’nin ve Amerika’nın yapamadığını yapacağı ve yerel Sünni Arap halkın güvenini kazanacağı,

2- Bölgeye müdahale planları olan Türkiye’ye karşı caydırıcı güç olacağı,

3- Bölgeye yönelik planları olan Ä°ran ve ona yakın milis güçlerine karşı etkili bir güç oluÅŸturacağı düşünülüyor Washington’da.

TÜRKİYE AÇISINDAN...

Washington’da bölgeden sorumlu uzmanlar, bu planın kendi içinde uygulanma zorlukları içerdiÄŸini, Türkiye açısından da kabul edilmesi zor yönleri bulunduÄŸunu ve bu yüzden hayata geçirilmesinin oldukça zor olduÄŸunu söylüyorlar. Uzmanlara göre bu zorluklar ÅŸunlardan oluÅŸuyor:

1- BAE, Suudi Arabistan, Mısır hep birlikte bir süredir Katar’a karşı iÅŸbirliÄŸi içindeler. Bu nedenle bunların bir anlaÅŸma içinde bir Arap askeri birliÄŸi olarak bölgede var olabilmesi zor görünüyor. Gerçi Savunma Bakanı Mattis bu ülkelerin askeri açıdan bir anlaÅŸmaya varması için çalışmaya hazır olduÄŸunu Bolton’a iletti. Mattis, Katar’daki Amerikan üssünü çok önemli gördüğünden, Bolton’un Katar’ın diÄŸer Arap ülkeleriyle uzlaÅŸması planına sadece bu üs nedeniyle destek vermekte.

Mattis Türkiye’deki üslerin geleceÄŸinin net olmadığı bu dönemde Katar’ın mutlaka kazanılmasından yana. (Amerikan ordusu içinde Türkiye üzerine çok ciddi bir tartışma ve görüş ayrılıkları var. Bunun perde arkasını da hazırlıyorum.)

2- Türkiye her ne kadar hep yanında yer aldıysa da Katar bir süredir gerek Washington’da gerekse Moskova’da bölgesel güç odağı olarak kendisini Türkiye yerine pazarlamaya çalışıyor. Katar’ın bilinçaltında Türkiye’nin olduÄŸunun en net örneÄŸi, Washington’da lobicilik için Türkiye’nin çalıştığı Ballard adlı firmayla anlaÅŸmış olmasıdır. Katar bir süredir Beyaz Saray’a kendisinin bölgede düzeni saÄŸlamak açısından en az Türkiye kadar etkili olabileceÄŸi mesajını veriyor. Suriye’deki Sünni nüfusun güvenini Türkiye’den çok daha rahat kazanacağı mesajını iletiyor. Ayrıca Türkiye gibi Rusya’dan S-400 füzeleri almak için anlaÅŸma yaptı. Amerika’yla bölgede finansal terörü takip ve önleme merkezini ülkesinde açtı.

Bu nedenle diÄŸer ülkelerle anlaÅŸmazlıklarına raÄŸmen Katar’ın bu yeni Arap askeri gücünde bulunmayı kabul edebileceÄŸi düşünülüyor.

ABD’YLE KONUÅžULMALI

YAZININ TAMAMI İÇİN HABER TÜRK